بررسی معنایی و دسته بندی حروف اضافه زبان فارسی بر پایه نظریه لیبر

بررسی معنایی و دسته بندی حروف اضافة زبان فارسی بر پایة نظریة لیبر

لیبر (2004 & 2009) نظریه ای تجزیه مدار با هفت مؤلفۀ معنایی و یک اصل به نام اصل هم نمایگی ارائه کرده است. در این نظریه هر عنصر زبانی یک اسکلت معنایی و یک بدنۀ معنایی دارد. اسکلت از یک یا چند مؤلّفة معنایی و یک یا چند موضوع ساخته می شود. بدنۀ معنایی دو لایه دارد: 1. لایه ای که مانند اسکلت از یک گویشور به گویشوری دیگر نسبتاً ثبات دارد و می توان آن را نشان داد؛ 2. لایه ای که اطلاعاتِ کلی و دانش فر...

سامانۀ رفع ابهام معنایی از حروف اضافه در زبان فارسی با استفاده از قالب‌های معنایی

رفع ابهام معنایی از کلمات در بافت یکی از مهم‌ترین چالش‌ها در حوزۀ پردازش زبان طبیعی و زبان‌شناسی رایانشی است. در این میان حروف اضافه، به‌خصوص در زبان فارسی، در پژوهش‌های مربوط به رفع ابهام معنایی همواره نادیده انگاشته شده‌اند. ازاین‌رو، پژوهش حاضر قصد دارد با ارائۀ الگوریتمی جدید مبتنی بر قالب‌های معنایی، سامانه‌ای قاعده‌مند جهت رفع ابهام معنایی از حروف اضافه «از»، «در»، «با» و «تا» در زبان فار...

بررسی و دسته‌بندی معنایی اجزای کلام زبان فارسی برپایۀ نظریۀ لیبر

لیبر برای دسته­بندی عناصر واژی هفت ذرۀ معنایی («ماده»، «پویا»، «وجرا» (وضع/ جایگاه رویدادی استنباطی)، «مکان»، «مقید»، «ساختمند» و «درجه‌پذیر») و یک اصل به نام اصل هم‌نمایگی ارائه کرده­است. در این نظریه هر عنصر واژی یک اسکلت معنایی (مرکب از یک/ چند مؤلفۀ معنایی و یک/ چند موضوع) و یک بدنۀ معنایی (مجموعۀ اطلاعات گویشور دربارۀ  آن عنصر واژی) دارد. اصل هم‌نمایگی موضوع­های عناصر را به هم گره­ می­زند ...

حروف اضافه در فارسی معاصر

«تعلیل» در معانی حروف جرّ عربی و حروف اضافه فارسی

در پژوهش حاضر نگارندگان با تکیه بر دستور زبان عربی و فارسی و نیز بر اساس مطالعات دستورپژوهان و فرهنگ‌نویسان دو زبان، به بررسی مفهوم تعلیل به عنوان یکی از مهم‌ترین معانی مشترک حروف جرّ عربی و حروف اضافه فارسی پرداخته، با اتخاذ روش تحلیلی ـ تقابلی، حروف جرّ و اضافه بیانگر این مفهوم و ویژگی‌های آن‌ها را گزارده‌اند.از دستاوردهای قابل توجه این پژوهش آن است که حروف جرّ و اضافه همیشه در بیان یک معنی خاص،...

بررسی شبکه معنایی حروف اضافه ی «در» و «سر»

یکی از بحث­ هایی که در زبان­شناسی شناختی مطرح می­ شود، چگونگی درک حوزه­ های انتزاعی است. حوزه­ های فیزیکی و عینی نظیر مکان به صورت مستقیم درک می­ شوند. در اثر تعاملات روزمــرة انسان با چنین حوزه­ هایی، طرحواره­ هایی (مفاهیمی) در ذهن انسان ساخته می­ شوند. انسان با ایجاد تناظر بین حوزه­ های انتزاعی و عینی، از این طرحواره­ های موجود در ذهـن که از حوزه­ های عینی حاصل شده­ اند، در درک حوزه­ های انتز...